OKO Gezondheidsmonitor Jeugd

Gemeente Goeree Overflakkee doet mee aan 'Opgroeien in een Kansrijke Omgeving' in samenwerking met middelbare scholen en de GGD

Jongeren kunnen zich beter ontwikkelen wanneer zij opgroeien in een positieve, gezonde en veilige leefomgeving. Opgroeien in deze omgeving maakt ook de kans kleiner dat zij gaan drinken, roken of drugs gaan gebruiken. Met 'Opgroeien in een Kansrijke Omgeving’ (OKO) werkt iedereen in de gemeente Goeree-Overflakkee samen aan het vormen van de positieve leefomgeving voor jongeren: thuis, op school, in de vriendenkring en in de vrije tijd.

De gemeente Goeree-Overflakkee heeft GGD Rotterdam-Rijnmond gevraagd om een vragenlijstonderzoek uit te zetten bij de jeugd uit klas 2, 3 en klas 4 van het voortgezet onderwijs op Goeree-Overflakkee. Alle middelbare scholen doen mee en naar verwachting ruim 2.000 jongeren. Het onderzoek vindt plaats tussen 7 oktober en 29 november 2024.

Wat staat er in de vragenlijst?

In de vragenlijst staan vragen over gezondheid, middelengebruik, vrije tijd, thuis, school en enkele achtergrondkenmerken. De vragenlijst is op te vragen via gezondheidsmonitor@rotterdam.nl 

  • Gezondheid
    hoe gezond je je voelt, of je eenzaam bent of stress hebt
  • Thuis en school
    hoe de relatie met je ouders is en wat je van school vindt
  • Vrije tijd
    wat je in de vrije tijd doet (sporten, chillen, gamen, sociale media etc.)
  • Middelengebruik van de jongeren en van vrienden
    alcohol, roken/vapen, drugs
  • Achtergrondkenmerken
    leerjaar, opleidingsniveau, leeftijd, genderidentificatie en woonplaats

Hoe gaan we om met de privacy van leerlingen?

De gemeente en de GGD vinden de privacy van jongeren belangrijk. Leerlingen hoeven niet in te loggen met een persoonlijke code. Zij vullen de vragenlijst in via een algemene link. Deze link is uniek voor elke school. Zo zijn leerlingen niet herleidbaar. In de vragenlijst wordt niet gevraagd naar naam, geboortedatum, adres of BSN-nummer. De GGD vraagt alleen de woonplaats, zodat de GGD de gegevens op gemeenteniveau kan analyseren. Hoe we bij het onderzoek de privacygegevens beschermen lees je in de privacyverklaring. Hieronder vind je de privacyverklaring. 

Wat gebeurt er met de resultaten van de OKO Gezondheidsmonitor Jeugd 2024?

Op gemeentelijk niveau ontstaat een beeld hoe het gaat met de gezondheid en het welzijn van jongeren. De resultaten zijn essentieel bij het maken van toekomstgericht gezondheidsbeleid en helpt de gemeente om nog beter te bepalen waar de nadruk moet liggen bij het versterken van preventieve factoren die een rol spelen bij het middelengebruik. Voorbeelden hiervan zijn meer aanbod van sporten, meer aanbod van kunst en cultuur en het vergroten van ouderbetrokkenheid. Op basis van onder andere de resultaten van 2022 is de website latenwenuchterblijven.nl ontwikkeld.

Hoe verloopt het onderzoek?

Tijdens een lesuur op school vullen leerlingen uit de klassen 2,3 en 4 een online vragenlijst in. Een docent of medewerker van de GGD begeleidt de afname. De vragenlijst bevat verschillende onderwerpen, zoals gezondheid, welzijn, leefstijl, vrije tijd, middelengebruik door leeftijdgenoten, mening van ouders over middelengebruik en school. Leerlingen die meer willen weten over hun gezondheid of vragen hebben, worden aan het eind van de vragenlijst doorverwezen naar websites met goede en betrouwbare informatie.

Zijn leerlingen verplicht om deel te nemen aan de OKO Gezondheidsmonitor Jeugd 2024?

Nee, deelname aan de OKO Gezondheidsmonitor 2024 is geheel vrijwillig. Alle ouders/verzorgers én leerlingen worden vooraf geïnformeerd over het onderzoek. Wilt u niet dat uw zoon of dochter meedoet? Dan kunt u dit doorgeven aan de school zonder dat u hiervoor een reden hoeft op te geven. Ook als een leerling zelf niet mee wil doen, dan kan hij of zij dit (ter plekke) aangeven. Voor de betrouwbaarheid van het onderzoek is het echter belangrijk dat zoveel mogelijk jongeren meedoen aan het onderzoek.

Waarom is deze extra uitvraag nodig?

De gemeente Goeree Overflakkee heeft GGD Rotterdam-Rijnmond gevraagd om de jeugd op Goeree-Overflakkee te bevragen over hun mentale gezondheid, leefstijl en aspecten in hun omgeving die deel van invloed zijn daarop. Daarmee wil de gemeente de komende jaren werk maken van een preventieve aanpak voor (mentale) gezondheid en leefstijl. Dit zodat de jeugd opgroeit in een kansrijke omgeving waar middelengebruik geen onderdeel van uitmaakt. De gemeente wil op basis van deze gegevens samen met alle betrokkenen beleid maken en monitoren of omgevingsfactoren veranderen.

Wat hebben leerlingen zelf aan deze extra uitvraag?

Het invullen van de vragenlijst kan jongeren zelf aan het denken zetten over een gezonde leefstijl. Leerlingen die meer willen weten over hun gezondheid of vragen hebben, worden op het eind van de vragenlijst doorverwezen naar websites met goede en betrouwbare informatie.

Uiteindelijk is deze extra uitvraag ook bedoeld om de juiste zorg te kunnen bieden aan jongeren met gezondheidswinst als gevolg.  Met school en met de gemeente worden uitkomsten van de vragenlijst besproken en met elkaar wordt bepaald wat de grootste problemen zijn en waar kansen liggen om deze aan te pakken.

Waarom krijgen de jongeren geen uitnodiging om de vragenlijst thuis in te vullen?

Het is bekend dat meer jongeren de vragenlijst invullen als dit gezamenlijk op school wordt gedaan in de klas dan wanneer ze dat thuis moeten doen. Het geeft dus een betere respons en een meer betrouwbaar beeld. Ook voorkómen we zo dat ouders ‘meekijken’ bij het invullen. We willen echt dat jongeren 100% eerlijk kunnen zijn, ook over gevoelige onderwerpen zoals alcohol, roken en drugs. Daarnaast kunnen jongeren direct vragen stellen over de vragenlijst aan de medewerker van de GGD of de docent.

Worden leerlingen en hun ouders/verzorgers zelf ook geïnformeerd over het onderzoek en de privacy?

Ja, ouders/verzorgers en leerlingen ontvangen vooraf, via school, een e-mail met daarin alle informatie over de OKO Gezondheidsmonitor Jeugd 2024.

Waar worden de resultaten van de OKO Gezondheidsmonitor Jeugd 2024 gepubliceerd?

De GGD rapporteert de cijfers in een rapport, nadat het rapport besproken is, wordt het op de website gezondheidinkaart.nl geplaatst. Dit is naar verwachting medio 2025.  De school ontvangt van de GGD een rapportage met daarin de gemiddelde resultaten van de school. De school is eigenaar van de schoolrapportage en bepaalt zelf of andere organisaties de gegevens mogen zien en of zij uitkomsten van het onderzoek terugkoppelen aan leerlingen en/of ouders.

 

Welke scholen doen mee aan de OKO Gezondheidsmonitor Jeugd 2024?

De gemeente heeft de middelbare scholen op Goeree Overflakkee gevraagd om mee te doen. Om betrouwbare informatie te verzamelen over de gezondheid van de jeugd is het belangrijk dat zoveel mogelijk jongeren meedoen. Omdat alle drie de scholen meedoen kunnen we ook cijfers op gemeenteniveau analyseren. Dit is belangrijk voor het lokale gezondheidsbeleid. 

Waarom een vragenlijst van de GGD en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)?

Het CJG neemt op school ook vragenlijsten af bij leerlingen van klas 2 en 4. Bij klas 4 vindt dat plaats voor de herfstvakantie. Bij klas 2 later in het schooljaar. Het CJG volgt de gezondheid van individuele jongeren en gaat in gesprek met de jongeren. De vragenlijst van het CJG is daarom niet anoniem.
De GGD volgt de gezondheid van de leerlingen op groepsniveau en gebruikt de uitkomsten voor het gezondheidsbeleid. Deze vragenlijst is anoniem, gegevens zijn niet herleidbaar tot een leerling.
De GGD adviseert de school om de afname van de OKO-vragenlijst in te plannen na de afname van de vragenlijst van het CJG. Op deze manier hopen we te voorkomen dat leerlingen in korte tijd twee vragenlijsten moeten invullen.

Waar kan ik terecht met vragen?

Wil je meer informatie of heb je vragen over de OKO Gezondheidsmonitor Jeugd 2024? Dan kun je contact opnemen met de onderzoeksafdeling van de GGD  gezondheidsmonitor@rotterdam.nl.